Μπονσάι σε κυλινδρική γυάλινη βάση

Τι χρειάζεται να γνωρίζετε για να φροντίσετε το μπονσάι (bonsai)

1. Το χώμα στο οποίο το μπονσάι ζει πρέπει να συγκρατεί αρκετή υγρασία, αλλά την ίδια στιγμή να ευνοεί το πέρασμα του αέρα. Πράγματι εάν το χώμα είναι συνεχώς κορεσμένο από νερό ,οι ρίζες δεν μπορούν να αναπνεύσουν και έτσι σαπίζουν. Για τον λόγο αυτόν είναι απαραίτητο το χώμα να κρατάει υγρασία αλλά να στραγγίζει συγχρόνως Ποιο είναι λοιπόν το ιδανικό χώμα για τα μπονσάι μας; Η επιλογή εξαρτάται όχι μόνο από τις καιρικές συνθήκες ,το είδος του δένδρου και την ηλικία του αλλά και πόσο χρόνο μπορούμε να προσφέρουμε στα φυτά μας λόγω της καθημερινής μας απασχόλησης .
Φυσικά αν μένουμε συχνά στο σπίτι και μπορούμε να ποτίζουμε αρκετές φορές μέσα στην ημέρα ,τότε είναι καλό να χρησιμοποιήσουμε ένα χώμα που στραγγίζει γρήγορά ενώ στην αντίθετη περίπτωση ένα χώμα που κρατάει αρκετή υγρασία. Το χώμα με ψιλούς κόκκους δεν στραγγίζει εύκολα ,ενώ με μεγάλους κόκκος ευνοεί την γρήγορη αποβολή του νερού. Συνδυάζοντας σε διαφορετικές ποσότητες αυτά τα δύο μπορούμε να ρυθμίσουμε το στράγγισμα και τον αερισμό του χώματος.

2. Το πότισμα μπορεί να θεωρηθεί σαν βασική εργασία για την υγεία των φυτών μας .Εάν ο γενικός κανόνας ,από όλους γνωστός, είναι να ποτίζουμε όταν το χώμα είναι στεγνό, στην πράξη όμως δεν είναι τόσο απλό γιατί κάθε γλάστρα στεγνώνει με διαφορετικό τρόπο. Για να είμαστε σίγουροι για την κατάλληλη στιγμή του ποτίσματος πρέπει να παρατηρήσουμε εάν η επιφάνεια του χώματος είναι στεγνή και χρώματος ανοικτού .Το καλοκαίρι όμως όταν η ζέστη στεγνώνει γρήγορα την επιφάνεια του χώματος ,μία καλή ενέργεια είναι να σκάψουμε λίγο το χώμα σε μία γωνία ή να σηκώσουμε την γλάστρα ζυγίζοντας (στα μικρά δένδρα) κατά προσέγγιση και καταλαβαίνοντας εάν έχει υγρασία μέσα της η είναι στεγνό όλο το χώμα Μία άλλη μέθοδος είναι αυτή με το ξυλάκι (καλαμάκι από σουβλάκι) που το βάζουμε στο χώμα του φυτού .

Έτσι κάθε ημέρα όταν το βγάζουμε βλέπουμε το ύψος της υγρασίας και αποφασίζουμε αναλόγως πότε θα ποτίσουμε και πόσο. Ενώ ποτίζουμε ,ελέγχουμε και το στράγγισμα. Εάν το νερό μένει στην επιφάνεια κάνουμε τρύπες στο χώμα με το ξυλάκι για να βοηθήσουμε το πέρασμα του νερού. Μετά το πότισμα πρέπει να ελέγξουμε αν το νερό τρέχει ελεύθερα από τις τρύπες της γλάστρας και γέρνουμε λίγο την γλάστρα για να βοηθήσουμε το στράγγισμα .

Η υγρασία αποροφάται από τους κόκκος του χώματος και διαμέσου αυτών από τις ρίζες .Έτσι η γλάστρα αερίζεται και με κάθε νέο πότισμα όχι μόνο δίνουμε υγρασία αλλά ανανεώνουμε και τον αέρα που υπήρχε. Το πότισμα πρέπει να το κάνουμε χωρίς βιασύνη ,να ρίχνουμε νερό αρκετές φορές σε κάθε πλευρά ώστε να πάει παντού και να ελέγχουμε εάν τρέχει ελεύθερα από τις τρύπες της γλάστρας.

3. Μετά από κάθε πότισμα πρέπει να ελέγξουμε κάθε δένδρο για να βεβαιωθούμε ότι ποτίστηκε ικανοποιητικά. Εάν οι μικρές γλάστρες είναι ανάμεσα σε μεγάλα δένδρα το φύλλωμα αυτών μπορεί να λειτουργήσει σαν ομπρέλα και δεν επιτρέπει το καλό πότισμα των μικρών φυτών. Πρέπει να αποφεύγουμε να ποτίζουμε από ψηλά ένα δένδρο με πυκνή βλάστηση ή σκεπασμένο με φύλλα γιατί το νερό ίσως δεν θα φτάσει στο χώμα και δεν θα ποτιστή αρκετά .Η στιγμή του ελέγχου του ποτίσματος είναι ιδανική και για ένα έλεγχο για παράσιτα ,για κάποια ατέλεια, για κάποια μελλοντική εργασία κ.λ.π.

4. Να ελέγχουμε το σημείο που τοποθετούμε τα φυτά μας να μην υπάρχουν κηλίδες με νερό ή υγρασία γιατί αυτά τα σημεία είναι ο παράδεισος για τα έντομα, βακτηρίδια και μανιτάρια με κίνδυνο να μεταφερθούν πάνω στα φυτά μας .

5. Με το πότισμα σιγά-σιγά αποκτούμε οικειότητα με το φυτό της κάθε γλάστρας και με την πορεία της υγείας του. Για ένα καλό πότισμα και ένα καλό έλεγχο της εικόνας των φυτών μας πρέπει να έχουν απόσταση μεταξύ τους .Αυτό θα μας διευκολύνει και σε άλλες μικροεργασίες συντήρησης.

6. Ο καθαρισμός είναι αναγκαίος για την καλή ανάπτυξη των δένδρων μας και για την πρόληψη από επιθέσεις παρασίτων ,εντόμων, μανιταριών. Αφαιρούμε τα μικρά αγριόχορτα - ζιζάνια, τα ξερά φύλλα και κάποιο μικρό ξερό κλαδάκι. Συγχρόνως μπορούμε να μελετήσουμε την δυναμικότητά τους και να σχεδιάσουμε την φόρμα τους

7. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε ήπιες δόσεις φαρμάκων στα φυτά μας έστω και προληπτικά παρά την τελευταία στιγμή με επιθετικά φάρμακα. .Ο χειρισμός πρέπει να γίνεται όταν έχει συννεφιά ή αργά το απόγευμα. Γιατί αν έχει ήλιο το νερό ,όπου βρίσκεται διαλυμένο το φάρμακο ,εξατμίζεται γρήγορα με αποτέλεσμα να αυξάνεται η δύναμη της δόσης .Ψεκάζοντας τα φύλλα προσέχουμε να μην ρίχνουν σταγόνες στο χώμα. Μπορούμε να βάλουμε ένα κομμάτι εφημερίδα σκεπάζοντας έτσι το χώμα και προστατεύοντας τις ρίζες .

8. Τα μπονσάι ζουν σε μια ποσότητα χώματος μικρή γι’ αυτό το χώμα πρέπει να είναι καλής ποιότητας διαφορετικά δεν θα αναπτυχθούν καλά. Για να καλυτερεύσουμε την ποιότητα χρησιμοποιούμε στερεό οργανικό λίπασμα με αργή διάλυση. Αλλά αυτό δεν φτάνει αν δεν το ποτίζουμε. Η πολύ υγρασία όμως και οι συνεχόμενες για ημέρες βροχές εμποδίζουν τις ρίζες να αναπνέουν και τότε πρέπει να αφαιρούμε τις παστίλιες λιπάσματος.

9. Ο ήλιος και ο αέρας είναι βασικά στοιχεία για την ανάπτυξη των δένδρων. Πράγματι η έλλειψη αυτών αυξάνει την υγρασία στο εσωτερικό του φυλλώματος με αποτέλεσμα την διαφορετική ανάπτυξη των κλαδιών. Είναι καλό να τα τοποθετούμε σε ένα ευήλιο σημείο για μεγάλο μέρος της ημέρας και σε απόσταση το ένα από το άλλο ώστε τα κλαδιά τους να μην έρχονται σε επαφή. Για να μπορεί ήλιος και ο αέρας να φτάνουν εύκολα τα εσωτερικά σημεία πρέπει κα κλαδεύουμε τα δυνατά βλαστάρια που μεγαλώσανε την άνοιξη.

10. Κατά περιόδους πρέπει να γυρίζουμε τις γλάστρες ώστε το φως να ενεργεί σε όλες τις πλευρές του δένδρου. Γενικά θα πρέπει να τα γυρίζουμε κάθε 8-10 ημέρες . Με αυτό τον τρόπο αυξάνουμε και την ενέργεια του λιπάσματος.. Συνήθως τοποθετούμε το δένδρο με την καλή του μορφή προς τον παρατηρητή ,αλλά θα πρέπει να γνωρίζουμε και την άλλη πλευρά του δένδρου μας.

11. Τα φύλλα γενικά δεν καίγονται από τον ήλιο ,εκτός αν η εξάτμιση από τα φύλλα είναι μεγαλύτερη από την ποσότητα νερού που μπορούν οι ρίζες να μεταφέρουν προς αυτά .Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι δεν υπάρχει ισορροπία μεταξύ των φύλλων και των ριζών. Πριν αλλάξουμε θέση στο δένδρο και το πάμε στον ήσκιο πρέπει να ελέγξουμε το πότισμα. Με μία καλή ισορροπία σε φύλλα και ρίζες έστω και με δυνατό ήλιο δεν θα έπρεπε να είχαμε πρόβλημα μια και τα νέα δένδρα στο στάδιο του σχηματισμού τους έχουν ανάγκη τον ήλιο για να μεγαλώσουν γρήγορα.

12. Το μέγεθος της γλάστρας εν συγκρίσει με το δένδρο είναι μία βασική επιλογή. Εάν η γλάστρα είναι μεγαλύτερη από ότι πρέπει ,οι ρίζες θα μεγαλώσουν περισσότερο ευνοώντας την ανάπτυξη του δένδρου ενώ αν είναι μικρότερη θα συμβεί το αντίθετο. Με αυτή την λογική λοιπόν καταλαβαίνουμε γιατί πρέπει να χρησιμοποιούμε γλάστρες ευρύχωρες για φυτά ακόμη σε φάση ανάπτυξης και μικρότερες όταν ο σχηματισμός του δένδρου έχει συμπληρωθεί και μένει μόνο το φινίρισμα. Προσοχή όμως. Στις μικτές γλάστρες το χώμα στεγνώνει γρήγορα οπότε πρέπει να προσέχουμε το πότισμα με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρήσουμε τη ισορροπία μεταξύ εξάτμισης από τα φύλλα και την παρεχόμενη υγρασία προς αυτά από τις ρίζες. Εάν δεν μπορούμε να ποτίζουμε όταν είναι αναγκαίο πρέπει να σκεφτούμε πως αποφύγουμε μία πιθανή έλλειψη νερού.

13. Τα μπονσάι καλυτερεύουν σταδιακά και αυτό είναι αποτέλεσμα των εργασιών τα προηγούμενα χρόνια . Το να καταγράφουμε τις εργασίες είναι χρήσιμο το πότε και πώς γίνανε αυτές. Έστω και αν από χρόνο σε χρόνο υπήρχαν διαφορές στις κλιματολογικές συνθήκες , είναι δυνατόν να προετοιμαστούμε για τις επόμενες εργασίες βάσει των δεδομένων των προηγούμενων ετών. Οι σημειώσεις για την ανάπτυξη των βλαστών, το χρώμα των φύλλων, τις αρρώστιες, τα παράσιτα κ.λ.π. θα μας επιτρέπουν ανά πάσα στιγμή να έχουμε εικόνα του φυτού μας και αυτό ειδικά σε ανθρώπους που δεν έχουν στην διάθεσή τους αρκετό χρόνο να αφιερώσουν στα μπονσάι. Το φωτογραφικό υλικό θα μας θυμίζει πάντα την πορεία του με το πέρασμα του χρόνου

14. Η παρατήρηση άλλων μπονσάι είναι χρήσιμη γατί μπορεί να μας πληροφορήσει για αυτό που λείπει από τα δικά μα φυτά δηλαδή πώς θα μπορούσανε να γίνουν. Ακόμα και η σύγκριση των δικών μας με άλλα μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε την εγκυρότητα του τρόπου των εργασιών που εφαρμόζουμε. Δεν φτάνει να παρατηρούμε μόνο την αισθητική πλευρά ενός μπονσάι αλλά πρέπει να παρατηρούμε και την κατάσταση της υγείας του.

15. Οι καθημερινές φροντίδες στα φυτά μας εξαρτώνται από τον ελεύθερο χρόνο που έχουμε στην διάθεσή μας.. Ευτυχώς τα φυτά προσαρμόζονται εύκολα σε ορισμένα θέματα όπως για παράδειγμα την διαφορετική ώρα ποτίσματος από την κατάλληλη .Αν όμως καθημερινά ποτίζουμε την ίδια ώρα ,τα φυτά θα ακολουθήσουν αυτό το νέο πρόγραμμα .

Αφού εξετάσαμε όλα αυτά , η ποιο χρήσιμη συμβουλή που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι να έχουμε τόσα δένδρα όσα μπορούμε να παρακολουθήσουμε και να φροντίζουμε .Nα κατανοήσουμε ότι αυτό θα απλοποιήσει τα πράγματα και για εμάς και για τα δένδρα μας.